Οι δημοτικές εκλογές μάς θύμισαν πως στην Αθήνα, όπως στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, χάσκουν μαύρες τρύπες. Εκεί ζουν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες, χωρίς φωνή και πολιτική αποτύπωση. Πολλές πόλεις διοικούνται από μια σύγχρονη μορφή αριστοκρατίας, μια «λευκή ελίτ» των προαστίων, που αναδεικνύεται από εκλογικά σώματα μη αντιπροσωπευτικά των κατοίκων. Έτσι, η αποχή στην Αθήνα εν μέρει εξηγείται και από την αλλαγή της ανθρωπογεωγραφίας της πόλης. Πολλοί δημότες της έχουν μετακινηθεί στα βόρεια προάστεια και δεν μπαίνουν πια στον κόπο να ψηφίζουν. Πολλοί νέοι κάτοικοί της δε δικαιούνται να ψηφίζουν, μετανάστες γαρ. Το στοίχημα είναι η πολιτική ενεργοποίηση αυτών των πληθυσμιακών ομάδων, η εγκαιρη και ομαλή ένταξή τους στο πολιτικό παιχνίδι με όρους και προϋποθέσεις. Προσοχή όμως. Όσο το πολιτικό άνοιγμα καθυστερεί, τόσο οι ομάδες αυτές θα αποκτούν χαρακτηριστικά πιο συμπαγή και εσωστρεφή. Με άλλα λόγια, η ετερότητα που μπορεί να εμπλουτίσει και να αναζωογονήσει το κουρασμένο τοπίο της αυτοδιοίκησης μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα. Αν την παραγνωρίσουμε επί μακρόν, μπορεί να εκδηλωθεί με συσπειρώσεις ανεπιθύμητες.
Το επίσημο χρονοδιάγραμμα λέγεται πως προβλέπει ψήφο των μεταναστών στις τοπικές εκλογές μετά το 2010 και με αυστηρά κριτήρια που λίγοι θα πληρούν. Έτσι, φαίνεται πως θα παραμείνουμε για καιρό στο επίπεδο «ολίγης μεταναστευτικής σάλτσας» στα ψηφοδέλτια, με ανώδυνες και ουσιαστικά άσχετες με τους μετανάστες περιπτώσεις τύπου Υβέτ Τζάρβις.
Στην Ευρώπη ο δρόμος έχει ανοίξει. Ο δήμος του Saint Denis στο Παρίσι οργάνωσε δημοψήφισμα: το 64,1% επιθυμεί να επιτραπεί στους ξένους να ψηφίζουν στις τοπικές εκλογές. Ιρλανδία, Ολλανδία, Δανία, Νορβηγία και Φιλανδία έχουν κατοχυρώσει αυτό το δικαίωμα. Το βασικό ερώτημα που έχει στην πράξη να απαντήσει η ΕΕ –γιατί επί της αρχής έχει απαντηθεί με κοινοτική οδηγία του 2003- είναι το ακόλουθο: γιατί ένας πολίτης της ΕΕ που μόλις μετακινήθηκε σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα έχει το δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές, ενώ ένας υπήκοος τρίτης χώρας που ζει εκεί για χρόνια αποκλείεται από τη συμμετοχή στη διοίκηση της πόλης του;
Δεν έχει συνειδητοποιηθεί, αλλά η ψήφος των μεταναστών είναι μείζον ζήτημα δικαιωμάτων σε ολόκληρη τη Δύση. Αφορά τη συμμετοχή ή τον αποκλεισμό τεράστιων ομάδων. «Τα δικαιώματα των μεταναστών είναι τα πολιτικά δικαιώματα του σήμερα» είπε ο ιστορικός Ρον Χάιντουκ, μιλώντας από τα σκαλιά του δημαρχείου της Νέας Υόρκης σε χιλιάδες συγκεντρωμένους μετανάστες τον Απρίλιο. Όσοι θυμούνται τον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα των αφροαμερικανών στις ΗΠΑ, νιώθουν τη βαρύτητα της φράσης. Το «I have a dream» του Μ.Λ.Κινγκ έχει μετατραπεί σε «Υo tengo uno sueno» στα στόματα των ισπανόφωνων μεταναστών.
αντίφωνο 