Αθήνα, ένας χρόνος μετά

Σε λίγες ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την εκλογή του Γιώργου Καμίνη στον Δήμο Αθηναίων. Όσοι στήριξαν την εκλογή του με κύριο κίνητρο την απομάκρυνση του προκατόχου του πρέπει να δικαιώθηκαν. Υπάρχουν σαφή δείγματα καλύτερης διαχείρισης, καταπολέμησης της δομικής φαυλότητας στον Δήμο και ορθολογικότερης αξιοποίησης των λιγοστών πόρων. Απαιτούνται βέβαια πολλά ακόμα, μεταξύ τους η τιμωρία των υπευθύνων για κρούσματα διαφθοράς.

Για πολλούς όμως η εκλογή Καμίνη σηματοδοτούσε περισσότερα. Κατ’ αρχήν, κάποια αχνή ελπίδα ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού με πρόσωπα κύρους έξω από κομματικές επετηρίδες. Έδωσε επίσης την ευκαιρία να ενεργοποιηθούν πολίτες που δε συμμετείχαν κατ’ ανάγκη σε κομματικούς φορείς. Γράφαμε λίγες ημέρες μετά την εκλογή: «Την ώρα που ο Γ. Καμίνης βρίσκεται αντιμέτωπος με το εθνικό μας αδιέξοδο σε κλίμακα πόλης, το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι το μεγάλο του στοίχημα. Το κεφάλαιο αυτό δεν είναι πόρος πολυτελείας, είναι όρος επιβίωσης. Είναι η μόνη αποσκευή του απέναντι στο πελατειακό τέρας. Προσοχή όμως. Θα ήταν μεγάλο σφάλμα να εκληφθεί, λόγω μετεκλογικής ευφορίας, το κεφάλαιο αυτό ως δεδομένο. Την ώρα της μεγάλης ύφεσης και της συνακόλουθης απονομιμοποίησης κάθε πολιτικού θεσμού, δεν υπάρχουν δεδομένοι πιστοί κανενός. Δεδομένοι είναι μόνο οι κόλακες της εξουσίας. Τους υπόλοιπους ο νέος δήμαρχος πρέπει να τους πείσει εκ νέου με την άσκηση των καθηκόντων του».

Κανείς φυσικά δεν έτρεφε αυταπάτες για τις δυνατότητες του νέου Δημάρχου να μεγαλουργήσει σε καιρό κρίσης και μνημονίου. Πολλοί όμως έτρεφαν ελπίδες ότι θα μπορούσε να αποτελέσει μιαν αξιόπιστη φωνή που θα καλούσε τους δημότες σε συστράτευση. Να διαφυλάξει και να αξιοποιήσει, σε καιρούς καθολικής θεσμικής απονομιμοποίησης, το δικό του αυτόνομο θεσμικό κεφάλαιο με μια πειστική έκκληση αλληλεγγύης και ενεργοποίησης. Να μετατρέψει τον δήμο σε όχημα έκτακτης ανάγκης, κάνοντας τις αναγκαίες, ριζικές κι επώδυνες αλλαγές στο οργανόγραμμα και στη διάθεση των πόρων του. Να συγκροτήσει μια μεγάλη σύμπραξη δομών πρόνοιας, εθελοντικών φορέων, τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιωτικού τομέα. Να δρομολογήσει αυτό που και άλλοτε έχουμε αποκαλέσει «fast track Κοινωνικής Πρόνοιας».

Με λίγα λόγια, πολλοί περίμεναν ο δήμαρχος να γίνει το μαχόμενο πρόσωπο της δοκιμαζόμενης πόλης σε καιρό έκτακτης ανάγκης. Να αξιοποιήσει τη δυναμική της δημιουργικής δικτύωσης, την από τα κάτω υπεράσπιση του δημόσιου χώρου που σαρώνεται από τη βία της ύφεσης, τις αντιστάσεις που γεννάει η πολιτική της μικρής πράξης. Να καλέσει τους δοκιμαζόμενους δημότες να μην εγκαταλείψουν τη μαχητική διεκδίκηση αλλά να τη μετατρέψουν εκ νέου σε πολιτική ευθύνης μέσω της ατομικής και συλλογικής πράξης.

Αυτό το στοίχημα δεν έχει κερδηθεί. Για την ακρίβεια, δεν επιχειρήθηκε να κερδηθεί. Η πόλη είδε τον Δήμαρχο να δίνει πολλές λάθος μάχες. Τον άκουσε να απαντά μονότονα με την επίκληση της νομιμότητας ανεξαρτήτως ποια ήταν η ερώτηση. Τον είδε να γίνεται μέρος του καταρρέοντος κυβερνητικού σκηνικού χωρίς να του αναλογεί κάτι τέτοιο. Η πόλη περίμενε για παράδειγμα από τον Δήμαρχο να διεκδικήσει με ένταση την αστυνόμευση του κέντρου. Στην ανάγκη να συγκρουστεί δημόσια με τους πολιτικά υπεύθυνους για τη σημερινή κατάσταση.

Την ίδια ώρα εκείνος επέλεγε τις μάχες με τα τελευταία ρετάλια των Αγανακτισμένων στο Σύνταγμα και απειλούσε με πειθαρχικό τα τρομπόνια της μπάντας του Δήμου επειδή φόρεσαν μαύρες κορδέλες. Εν ολίγοις, η πόλη είδε τον Δήμαρχο να καταπίνεται από τη μιζέρια της μικροδιαχείρισης μαζί με τις καλές του προθέσεις. Χωρίς στρατηγική ριζικών ανατροπών και με απομειωμένο το πολιτικό του κεφάλαιο, ο Δήμαρχος εντάχθηκε γρήγορα στο γκρίζο αντιπαραγωγικό τοπίο. Χάθηκε μέσα στις επικλήσεις αναρμοδιότητας, εκείνες για τις οποίες εγκαλούσε δικαιολογημένα τον προκάτοχό του.

Γνωρίζουμε όλοι ότι ο Γ. Καμίνης αντιμετώπισε πολλά αυτό το διάστημα και είχε λίγους συμμάχους. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα αποδείχτηκαν ιδιαιτέρως ελλειμματικοί. Βρήκε απέναντί του τις συντεχνίες και τα ευνοιοκρατικά αλισβερίσια των προκατόχων του. Βρέθηκε μέσα σε ένα χάος, χωρίς την άλλοτε απλόχερη υποστήριξη των κομματικών μηχανισμών και των πελατειακών δικτύων της πόλης. Όσοι, όπως ο συντάκτης αυτών των γραμμών, στηρίξαμε ενεργά την υποψηφιότητά του αναγνωρίζουμε όσα κερδήθηκαν. Όμως αυτά σε καμιά περίπτωση δε δικαιολογούν την περσινή ευφορία μιας «διαφορετικής» εκλογής. Απαιτούνται πολύ περισσότερα.