Η είδηση ξαφνιάζει. Οι ΗΠΑ χορήγησαν πολιτικό άσυλο σε οικογένεια Γερμανών! Διώκονταν στη χώρα τους επειδή δεν έστελναν τα παιδιά στο σχολείο λόγω του «αντιχριστιανικού» προγράμματος. Σύμφωνα με το δικηγόρο τους, ο τρόπος με τον οποίο η Γερμανία μεταχειρίζεται τους κατ’ οίκον μαθητές αποτελεί παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπαινίχθηκε ότι η ομοιομορφία που επιβάλλει με τον τρόπο αυτόν θυμίζει τρομαχτικά το παρελθόν της (!).
Περίπου 1,5 εκατομμύριο παιδιά στις ΗΠΑ δέχονται «κατ’ οίκον διδασκαλία» (homeschooling). Την επιλέγουν κυρίως δυο κατηγορίες γονέων. Η γενιά των χίπις θεωρεί το σχολείο μια «κρεατομηχανή» που καταπιέζει τις ιδιαίτερες κλίσεις των παιδιών. Η δεύτερη κατηγορία, θρησκευόμενοι που δεν εμπιστεύονται στο δημόσιο σχολείο τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους, είναι πολυπληθής, οργανωμένη και δυναμική. Έχει αναγάγει το homeschooling σε προνομιακό πεδίο αμφισβήτησης και πριονίσματος μιας θεμελιακής κρατικής λειτουργίας που αφορά ένα δημόσιο αγαθό. Χαράς ευαγγέλια για τη μαχητική χριστιανική Δεξιά!
Το homeschooling είναι πλέον νόμιμο σε όλες τις πολιτείες και αυτό που ποικίλλει είναι ο βαθμός κρατικού ελέγχου. Αλλού είναι ανύπαρκτος, αλλού ελέγχονται τα προγράμματα σπουδών και η πιστοποίηση γνώσεων. Φιλελεύθεροι διανοητές υποστηρίζουν το homeschooling στη βάση ελευθερίας επιλογής, καλύτερων επιδόσεων και αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των εκπαιδευτικών πόρων.
Είναι έτσι; «Όσο καλή και αν είναι η εκπαίδευση στο σπίτι δεν εξισώνεται με την πλήρη σχολική εκπαίδευση από καταρτισμένους και πιστοποιημένους δασκάλους» αποφάνθηκε εφετείο στην Καλιφόρνια το 2008. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει όμως αναγνωρίσει το δικαίωμα γονέων να κρατούν τα παιδιά εκτός σχολείου για θρησκευτικούς λόγους, να τα ανατρέφουν και να λατρεύουν το Θεό σύμφωνα με τη συνείδησή τους. Ο συνδυασμός οδηγεί στην αποδοχή ενός θεμελιώδους δικαιώματος στο homeschooling που συνοψίζεται στον εξής ακροβατισμό: Αφενός «οι γονείς δε μπορούν να αντικαταστήσουν τις κρατικές εκπαιδευτικές απαιτήσεις με τις δικές τους ιδιοσυγκρασιακές απόψεις σχετικά με τη γνώση που χρειάζεται ένα παιδί για να γίνει παραγωγικό και ευτυχισμένο μέλος της κοινωνίας». Αφετέρου «ενώ το κράτος μπορεί να θέσει εκπαιδευτικά πρότυπα, δεν μπορεί να προκαθορίσει την εκπαιδευτική διαδικασία απαιτώντας να παρακολουθήσουν τα παιδιά το δημόσιο σχολείο» (Wisconsin v. Yoder, 406 U.S. 205).
Πού φτάνει μια τέτοια λογική; Ζώντας σε όλο και πιο σύνθετες κοινωνίες δύσκολα μπορούμε να δεχτούμε μια εκπαίδευση που πολλαπλασιάζει την πολυπλοκότητα και τις διαφορές χωρίς να καλλιεργεί ένα κοινό αξιακό υπόβαθρο. Διότι –προσοχή- άλλο ο σεβασμός στην ετερότητα και άλλο η άρνηση ενός κοινού αξιακού πλαισίου στο όνομά της. Κάτι τέτοιο θα εισήγαγε εκπαιδευτικές νησίδες ανοχής στο φονταμενταλισμό, τη βίαιη σωματική τιμωρία ή τον γενετήσιο ακρωτηριασμό.
Η δυνατότητα των γονέων να επιλέγουν την εκπαίδευση των παιδιών τους περιορίζεται από το δικαίωμα των παιδιών να έχουν εκπαίδευση σύμφωνη με ορισμένες αξίες (όπως αυτές στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, άρθρο 29). Με απλά λόγια, τα παιδιά δεν «ανήκουν» στο κράτος αλλά δεν «ανήκουν» ούτε στους γονείς. Και βεβαίως, ανισότητες, αναχρονιστικές πρακτικές και κρούσματα βίας στο χώρο του δημόσιου σχολείου δεν αποτελούν λόγο για περαιτέρω αποδυνάμωσή του. Αντίθετα, ζητούμενη είναι μια συνεκτική εκπαιδευτική πολιτική που συνδυάζει ισχυρό επιτελικό ρόλο του κράτους με αναγκαία ευελιξία, πράγμα που συνεπάγεται δημόσιο έλεγχο στις καίριες περιοχές της εκπαίδευσης. Εντέλει, μια ανοιχτή κοινωνία (όλα τα προηγούμενα αφορούν δημοκρατίες και όχι τη σημερινή Βόρεια Κορέα ή τη Χιλή του ‘73) προϋποθέτει την αποδοχή βασικών λειτουργιών του κράτους που αντιπροσωπεύουν και επιβάλλουν τη συλλογική της βούληση.
αντίφωνο 
«Πόσο ανυπεράσπιστος είναι κανείς μπροστά στη μητέρα του!»
..καπου το διαβασα, αλλα δεν θυμαμαι ποιος/ποτε το εγραψε..
τω όντι Ροδιά…
Ο «Κυνόδοντας» είναι δίπλα μας…
ευχαριστώ contabbando, αν και υπάρχει βέβαια και αντίλογος και μάλιστα σοβαρός, αν δείτε το σχόλιο που συνοδεύει αυτή την αναδημοσίευση του κειμένου:
http://feleki.wordpress.com/2010/01/31/
Γεια σας απο το Κουτι της Πανδωρας, αναδημοσιευσαμε το αρθρο σας στο σάιτ με αναφορα στην πηγη. Πολυ ενδιαφερον. Καλη συνέχεια
«…η άρνηση ενός κοινού αξιακού πλαισίου»
κι αυτό δεν έρχεται μόνο του, απαιτεί καλλιέργεια πολλών χρόνων, κάπως έτσι εμπεδώνεται το ανορθολογικό, μεταφυσικό παράλογο.
Δέχομαι τη δυνατότητα των γονέων να ελέγχουν το πρόγραμμα σπουδών (κι εκ των πραγμάτων η επιλογή θα γίνεται βάσει των αρχών τους). Ωστόσο, σε καμία περίπτωση το σχολείο δεν μπορεί να υποκατασταθεί στην παιδική προσωπικότητα και συναισθηματική ωρίμανση. Το σχολείο αποτελεί φορέα κοινωνικοποίησης. Βέβαια, αυτό είναι οι εν λόγω δε θέλουν: την κρατική κοινωνικοποίηση.
Με όλο το σεβασμό προς το άρθρο σας και την, σε γενικές γραμμές, αποδοχή θέσεων που εκφράζετε, παρακαλώ ναδεχτείτε 2-3 παρατηρήσεις…
1. Στον καταστατικό χάρτη των ΗΠΑ – και χωρίς τροποποίηση έως σήμερα – η εκπαίδευση αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της Κοινότητας (σκεφτείτε πόσο σημαντική είναι η ρύθμιση αυτή όταν για το δικαίωμα στην οπλοκατοχή χρειάστηκε μεταγενέστερη τροποποίηση του Συντάγματος). Οι Πολιτειακές ή Ομοσπονδιακές Κυβερνήσεις κατάφεραν να διαβρώσουν το συνταγματικό δικαίωμα των Κοινοτήτων χρησιμοποιώντας 2 εργαλεία. Πρώτα το Ανώτατο Δικαστήριο κυρίως για θέματα φυλετικών διακρίσεων στα σχολεία (βλ. Brown vs Topeca Board of Education) και μετά τη χρηματοδότηση (βλ. Education 2000 επί Clinton ή ακόμη και την περίπτωση του Sputnik με το NDEA του 1958). Η Κοινότητες έπρεπε να αποδεχτούν ομοσπονδιακές εκπαιδευτικές πολιτικές για να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση – δόλωμα του κεντρικού παρεμβατισμού – ακόμη και όταν έρχονταν σε αντίθεση με τις αρχές τους. Μη ξεχνάμε ότι οι Κοινότητες ήταν χτισμένες στη βάση κοινών χαρακτηριστικών (εθνικών ή πίστης) που, σε πολλές περιπτώσεις, οδηγούσαν σε γεωγραφική ή/και κοινωνική απομόνωση. Για μια Κοινότητα στις ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή ανάμειξη με τα εκπαιδευτικά αποτελεί, και σήμερα ακόμα, ανάθεμα.
2. Σε πολλές Πολιτείες και, ακόμη περισσότερο, σε Κοινότητες, η κατοχή τίτλου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν αποτελεί προαπαιτούμενο για την τοποθέτηση κάποιου/ας σε θέση εκπαιδευτικού σε σχολείο, ιδιαίτερα στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ιδιαίτερα μετά την απαξίωση των μισθών των εκπαιδευτικών και την, κατ΄επέκταση αποχώρηση πολλών από το επάγγελμα, η τοποθέτηση μη πτυχιούχων στα σχολεία επανήλθε ως πρακτική σε κάποιες Πολιτείες (την Oklahoma, για παράδειγμα, όπου το πρόβλημα των μισθών και η έλλειψη πτυχιούχων εκπαιδευτικών έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις).
3. Η κατ’ οίκον εκπαίδευση αποτέλεσε τη βάση της αμερικανικής εκπαίδευσης κατά τη δημιουργία του Κράτους των ΗΠΑ και την περίοδο επέκτασης προς τη Δύση. Οι μεγάλες αποστάσεις, οι συνεχείς μετακινήσεις και η αποίκηση νέων περιοχών καθιστούσαν το homeschooling και στη συνέχεια το Community School τη μόνη λύση (αν βλέπατε το Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι ίσως κάποιες εικόνες να σας είναι γνωστές. Είναι και αληθινές).
4 (με μια συγνώμη για την φλυαρία). Η επιστροφή στο Ηomeschooling, ακόμα και σε μεγάλα αστικά κέντρα, δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα νεοφιλελεύθερων προτιμήσεων ή θρησκευτικού (φονταμενταλιστικού χαρακτήρα) προσανατολισμού. Σε κάποιες περιπτώσεις, ως αποτέλεσμα νεοφιλελεύθερων πολιτικών, σχολεία υποχρηματοδοτήθηκαν, καινοτόμα προγράμματα καταργήθηκαν και καλοί εκπαιδευτικοί αναζήτησαν την τύχη τους σε άλλα επαγγέλματα (Βλ. σημείο 2). Πολλοί γονείς, προοδευτικοί ή συντηρητικοί, επέλεξαν να ασκήσουν το συνταγματικό τους δικαίωμα να ιδρύσουν σχολείο σε επίπεδο γειτονιάς ή και του οικοδομικού τετραγώνου τους επιμεριζόμενοι το κόστος και την ευθύνη επιλογής των εκπαιδευτικών, του χώρου, του εξοπλισμού και ταυτόχρονα, απαλλασσόμενοι της αντίστοιχης φορολογικής επιβάρρυνσης, χρηματοδοτούν το εγχείρημα. Ως αποτέλεσμα, έχουν καταγραφεί εξωθεσμικά, θετικότατα, προοδευτικά πρότζεκτς (!) σε αντιστάθμισμα όσων καταργήθηκαν σε θεσμικό επίπεδο. Έχουν καταγραφεί και αρνητικά εγχειρήματα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ελιτισμού και θρησκευτικού ή πολιτικού φονταμενταλισμού που θίγετε στο άρθρο σας. Γι’ αυτό και οι αρχές, ακολουθώντας ως συνήθως, ψάχνουν να βρουν τρόπους ελέγχου πέρα από τις εξετάσεις για την πιστοποίηση των μαθητών (SAT ή κάτι άλλο).
Σε κάθε περίπτωση, μία συγκριτική, ιστορική εξέταση ενός φαινομένου οφείλει να εξετάσει τους παράγοντες που οδήγησαν στην υιοθέτηση ή στην, εκ νέου, προσφυγή σε αυτή. Το homeschooling δεν είναι νέο φρούτο. Αποτελεί παράδοση, βαθιά ριζωμένη στη νοοτροπία κάποιων λαών ή ομάδων πληθυσμού (Αυστραλών γεωργών, Νορβηγών νομάδων για παράδειγμα). Το μόνο θέμα που όλοι αναγνωρίζουν ως πρόβλημα είναι η διαδικασία της κοινωνικοποίησης του παιδιού στο σχολείο που καθίσταται αδύνατη στο σπίτι. Γι αυτό και η τάση οδηγεί σε σχολεία της γειτονιάς παρά στο σπίτι.
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας. Συνήθως, απλά κοινοποιώ κάποια άρθρα σας, Πρώτη φορά αισθάνθηκα την ανάγκη να παρέμβω.
Φιλικά,
ΝΚ